Σάββατο 23 Φεβρουαρίου 2013

Χαλίλ Γκιμπράν..."Οι επτά εαυτοί"...!!!



Στο ποίημά του “οι επτά εαυτοί” ο Χαλίλ Γκιμπράν παρουσιάζει μια συζήτηση που άκουσε κάποια νύχτα ανάμεσα στους 7 εαυτούς του, ο καθένας είχε τον δικό του λόγο να γκρινιάζει για το πόσο δυστυχισμένος είναι και για το πόσο δύσκολο είναι το έργο του, ώσπου στο τέλος μιλά και ο έβδομος εαυτός που προσπαθεί να εναρμονίσει όλους τους επαναστατημένους εαυτούς λέγοντας:”..

Στη σιωπηλότερη ώρα της νύχτας, καθώς έγερνα μισοκοιμάμενος,
οι εφτά εαυτοί μου κάθισαν αντάμα και, ψιθυρίζοντας, έτσι κουβέντιαζαν: 

Πρώτος Εαυτός:
Εδώ, σ’ αυτό τον τρελό μέσα, κατοίκησα όλα μου ετούτα τα χρόνια, χωρίς άλλο να κάνω παρά ν’ ανανεώνω τον πόνο του, τη μέρα, και να ξαναπλάθω τη θλίψη του, τη νύχτα.
Δεν αντέχω πια τη μοίρα μου κι επαναστατώ, από ‘δω και πέρα.

Δεύτερος Εαυτός:
Η δική σου μοίρα είναι καλύτερη από τη δική μου, αδερφέ, γιατί δικό μου γραφτό: να ‘μαι ο χαρωπός εαυτός του τρελού τούτου.
Γελώ με το γέλιο του και τραγουδώ, τις ώρες της χαράς του και με τρισφτερωμένα πόδια χορεύω τις λαμπερόσπιθες σκέψεις του.
Εγώ θα ‘πρεπε να επαναστατήσω ενάντια στην υποσταμένη μου ύπαρξη.

Τρίτος Εαυτός:
Και τι ν’ ακούσετε από μένα, τον ερωτοκένταυρο εαυτό του, το πυραχτώδικο
έμβλημα των άγριων παθών και των φανταστικών επιθυμιών;
Εγώ είμαι: ο ερωτοπλάνταχτος εαυτός του – που θα ‘πρεπε να σηκώσω παντιέρα ενάντια στον τρελόν ετούτο.

Τέταρτος Εαυτός:
Εγώ, ανάμεσα σε όλους εσάς, είμαι ο πιο δυστυχισμένος, γιατί δε μου έλαχε παρά το απεχθές μίσος κι η ξεθεμελιώστρα αποστροφή.
Εγώ θα ‘πρεπε, ο όμοιος με καταιγίδα εαυτός – ο γεννημένος στις μαυροσπηλιές της Κόλασης,
να ‘μαι ο πρώτος διαμαρτυρόμενος, για να υπηρετήσει τον τρελόν ετούτο.

Πέμπτος Εαυτός:
Όχι, εγώ θα ‘πρεπε, ο διανοούμενος εαυτός, ο εαυτός της κάθε φαντασίωσης, ο εαυτός της κάθε πείνας και δίψας, ο καταδικασμένος στην, χωρίς αναπαμό, περιπλάνηση, στο κυνηγητό άγνωρων πραγμάτων – κι αδημιούργητων πραγμάτων ακόμα’ εγώ θά ‘πρεπε κι όχι εσείς, να επαναστατήσω.

Έκτος Εαυτός:
Κι εγώ, ο δουλευτάρης εαυτός, ο αξιοδάκρυτος εαυτός του μόχθου που, με υπομονής χέρια και πολύπαθα μάτια, πλάθω τις μέρες σε εικόνες και δίνω στα ασχηματοποίητα στοιχεία καινούργιες κι αιώνιες μορφές – εγώ θα ‘πρεπε, ο απομοναχιασμένος, να ‘μαι ο επαναστάτης ενάντια στον πολυπράγμονα τρελόν ετούτο.

Έβδομος Εαυτός: 
Πόσο παράξενο, να θέλετε εσείς όλοι να επαναστατήσετε ενάντια στον άνθρωπο αυτόν, γιατί καθένας σας κι όλοι έχετε να εκπληρώσετε προδιαγεγραμμένο ρόλο. Αχ! και να μπορούσα να ΄μουν ένας σαν εσάς, ένας εαυτός με προκαθορισμένη κλήρα! Μα εγώ δεν έχω καμιά. Είμαι ο εαυτός που τίποτα δεν κάνει, κείνος που κάθεται στο αλάλητο, στο πουθενά και στο ουδέποτε, ενόσω εσείς είσαστε απασχολημένοι με την αναδημιουργία της ζωής.
Εσείς είσαστε ή εγώ, γείτονες, που θα ‘πρεπε να επαναστατήσω; 

Όταν ο έβδομος εαυτός μίλησε έτσι, οι άλλοι έξι εαυτοί τον κοίταξαν με οίκτο μα, χωρίς να πουν τίποτα πια – και καθώς η νύχτα πύκνωνε – ο ένας μετά τον άλλο τράβηξαν για ύπνο τυλιγμένοι μέσα σε μια χαρούμενη εγκαρτέρηση. 

Μα ο έβδομος εαυτός απόμεινε  σ’ ενατενισμό του τίποτα που βρίσκεται πίσω από τα πράγματα, Όλα.

“Ο Τρελός” – Xαλίλ Γκιμπράν

Κυριακή 17 Φεβρουαρίου 2013

Καζαντζάκης Νίκος...πικρό παράπονο...!!!



 Καζαντζάκης Νίκος... μια ακτινοβολία της λογοτεχνίας...!!!

"Ποτέ μην αναγνωρίσεις τα σύνορα του ανθρώπου! Να σπας τα σύνορα! Ν' αρνιέσαι ό,τι θωρούν τα μάτια σου. Να πεθαίνεις και να λες: Θάνατος δεν υπάρχει!"

" Το ταξίδι και η εξομολόγηση οι δυο μεγαλύτερες χαρές της ζωής μου .Να γνωρίζεις τη γης, να βλέπεις – να βλέπεις και να χορταίνεις – καινούρια χρώματα και θάλασσες και ανθρώπους κι ιδέες και να τα βλέπεις όλα , σα για τελευταία φορά, με μακρόσυρτη ματιά, κι έπειτα να σφαλνάς τα βλέφαρα και να νιώθεις τα πλούτη να κατασταλάζουν μέσα σου ήσυχα , τρικυμιστά , όπως θέλουν, ωσότου να τα περάσει από την ψιλή κρισάρα του ο καιρός, να κατασταλάξει το ξαθέρι απ΄ όλες τις χαρές και τις πίκρες σου – τούτη η αλχημεία της καρδιάς  είναι θαρρώ μια μεγάλη, αντάξια του ανθρώπου ηδονή …

"Το ιδανικό μου είναι οκτώ μήνες ταξίδι και τέσσερις μήνες μοναξιά."

Eίναι εμφανές το πάθος του για τα ταξίδια. Από τα νιάτα του, ως τα γεράματα του, δεν έπαψε να ταξιδεύει και να έχει το κάθε ταξίδι του και διαφορετικό σκοπό.

Το 1952 οι Νορβηγοί συγγραφείς και η Νορβηγική εταιρία λογοτεχνών, προτείνουν τον Καζαντζάκη ομόφωνα, υποψήφιο για Νόμπελ. Όμως η αρνητική συμβολή του Σπύρου Μελά, συμβάλει ώστε το βραβείο να το κερδίσει ο Γκράχαμ Γκρην.

Στις 11.9.1952 , ο Knοss γράφει στο Καζαντζάκη :

"..Είμαι πολύ θλιμμένος για την απόφαση της Σουηδικής Ακαδημίας. Μου λένε πως ήταν δυο κομμάτια στην Ακαδημία, το ένα για σας και το άλλο για το Γκράχαμ Γκρην ..
Έπειτα η Ακαδημία έλαβε αναρίθμητα γράμματα από την Ελλάδα , που σας απέδωσαν κατηγορίες για τα πολιτικά σας πιστεύω , με αποτέλεσμα η δυσαρέσκεια των Ελλήνων να επηρεάσει την ατμόσφαιρα και το αποτέλεσμα."

Ο Καζαντζάκης πικράθηκε αφάνταστα. Γιατί τέτοιος διωγμός; … Ακατανόητο. Τόση Λύσσα ; Λίγο μετά τη βράβευση του Γκράχαμ Γκρην , είχε στείλει ένα γράμμα στον Παντελή Πρεβελάκη χωρίς να φοβηθεί να εκθέσει τα συναισθήματα λύπης και πίκρας που τον διακατείχαν :

"Το ξέρω από πρώτη πηγή : Τα πολιτικά μου πιστεύω , επηρέασαν το αποτέλεσμα της βράβευσης μου , με τα εικασίες πως , αν τιμηθώ θα διαφθείρω τη νεολαία της Ελλάδας και θα διασύρω τη φήμη της Ελλάδας εξευτελίζοντας τη. Κάθε χρόνο πάνε βροχή τα γράμματα στη Σουηδική Ακαδημία εναντίων μου  και κανένας Έλληνας φίλος , δεν τόλμησε να στείλει ένα γράμμα να πει πως είμαι τίμιος άνθρωπος και το έργο μου δεν αξίζει διωγμούς."

...!!!... 

"Πρέπει να χτυπούμε, να χτυπούμε τη μοίρα μας, ως ν' ανοίξουμε πόρτα, να γλιτώσουμε!" 

Τετάρτη 13 Φεβρουαρίου 2013

Σουρεαλισμός...Μιρό...!!!


"Σουρεαλισμός"... καθαρός ψυχικός αυτοματισμός που εκφράζει προφορικά, γραπτά ή με κάθε άλλο τρόπο, τις πραγματικές παραστάσεις της ψυχής. Πρόκειται για υπαγόρευση της σκέψης, χωρίς έλεγχο ή μέριμνα λογικής και χωρίς καμιά αισθητική και ηθική κρίση".


Miro Juan (1893-1983) Μαζί με τον Πικάσο θεωρούνται από τους πατέρες της Μοντέρνας ζωγραφικής. Εντυπωσιακά πολυδιάστατος και παραγωγικός καλλιτέχνης, υπήρξε αφηγητής μυθικών και λυρικών διηγημάτων. Ένας ποιητής της εικόνας, που το ιδίωμά του χαρακτηρίζεται από σημεία και σύμβολα, μεταφορικά πεφωτισμένα και φορτισμένα, που αναδύονται απ' τα βάθη του υποσυνειδήτου. Τα οράματά του παιγνιώδη κι αλλόκοτα, περιλαμβάνοντας παραμορφωμένες φιγούρες ζώων κι οργανικές φόρμες, καθώς επίσης και παράξενες γεωμετρικές κατασκευές. Αυτές οι εικόνες φιλοτεχνήθηκαν με φαινομενική λεπτότητα, σ' επίπεδο κι ουδέτερο φόντο, με περιορισμένη γκάμα έντονων χρωμάτων, μ' έμφαση στο μπλε, κόκκινο, κίτρινο, πράσινο και μαύρο. Αργότερα πειραματίστηκε μ' άλλα υλικά και φιλοτέχνησε λιθογραφίες, οξυγραφίες, κολάζ, γλυπτά, τοιχογραφίες, κεραμικά κι υφάσματα.

Γεννήθηκε στις 20 Απρίλη, στη Βαρκελώνη και 14 ετών φοιτά στην Εμπορική Σχολή. Κρυφά παρακολουθεί μαθήματα στη Σχολή Καλών Τεχνών, με καθηγητές τους, Ουρχέλ και Χοσέ Πάσκο. Το 1912 γράφεται στη Σχολή Τέχνης του Νταλί κι 6 χρόνια μετά, διοργανώνεται η πρώτη προσωπική του έκθεση στη Galleria Dalman, στη γενέτειρά του.

Το 1921, εγκαθίσταται στο Παρίσι, και κάνει παρέα με τους, Τριστάν Τζάρα, Αντρέ Μπρετόν, Μαξ Ζακόμπ, Έρνεστ Χεμινγουαίη και Χένρι Μίλερ. Η Gallerie Licorne διοργανώνει προσωπική του έκθεση.

Το 1929 παντρεύεται τη Πιλάρ Χουνκόσα, με την οποία αποκτά μια κόρη, τη Ντολόρες και 3 χρόνια μετά, επιστρέφει στη Βαρκελώνη. Ασχολείται με τη σκηνογραφία και σχεδιάζει τα κοστούμια για τα Ρώσικα Μπαλέτα Ντιαγκίλεφ. Με το ξέσπασμα του Εμφυλίου, το 1936, επιστρέφει στο Παρίσι με την οικογένειά του.

Το 1941, το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Νέας Υόρκης, διοργανώνει αναδρομική του έκθεση. Την επόμενη χρονιά, επιστρέφει για εγκατάσταση, στο πατρικό του.

Το 1955 σταματά να ζωγραφίζει κι ασχολείται με τις Γραφικές Τέχνες και τα Κεραμικά. Τον επόμενο χρόνο, μετακομίζει στη Πάλμα της Μαγιόρκα, σ' ένα ατελιέ που έχτισε για εκείνον ο Χοσέ Λουίς Σερτ. Ξαναρχίζει να ζωγραφίζει 4 χρόνια μετά, εκθέτει σ' ΗΠΑ κι Ιαπωνία.

Το 1975 ιδρύει το Ίδρυμα Χουάν Μιρό Κέντρο Σπουδών Σύγχρονης Τέχνης.

Το 1983, ανήμερα Χριστούγεννα, πεθαίνει στο ατελιέ του στη Πάλμα της Μαγιόρκα, πλήρης ημερών, σ' ηλικία 90 ετών.


Ο Μιρό ήταν κλειστός άνθρωπος, χαμηλών τόνων. Ζωγράφιζε σαν παιδί, αλλά λένε ότι γεννήθηκε παππούς. Τα έκανε όλα με πρόγραμμα, τον ενδιέφερε μόνο να είναι υγιής ώστε να δουλεύει συνεχώς.

Δούλευε σαν κηπουρός, (άλλωστε πίστευε ότι το έργο του γεννιέται και μεγαλώνει σαν τα δέντρα στη γη), γι’ αυτό και το όνειρο του ήταν να έχει μεγάλο εργαστήρι ώστε να μπορεί να δουλεύει πολλά έργα ταυτόχρονα. Το εργαστήριο του ήταν και το ησυχαστήριο του, το οποίο ελάχιστοι μπορούσαν να επισκεφτούν. Τον ήξεραν πιο πολύ σαν «Ο Χουάν της Pilar». Για αυτό και ο Νταλί δεν τον εκτιμούσε, γιατί το θεωρούσε μονόχνοτο.

"Θέλω να δολοφονήσω τη ζωγραφική"

Ο ίδιος αντιτάχθηκε σε όλο το παραδοσιακό κόσμο της τέχνης, καθώς θεωρούσε ότι αυτός προωθούσε την τέχνη σαν ένα αξεσουάρ των πλουσίων, έτσι γεννήθηκε και η περίφημη αυτή φράση του που συνήθιζε ο ίδιος να λέει. Βαρέθηκε τα πρότυπα της ζωγραφικής. Ζωγραφίζει στα πάντα εκτός από καμβάδες, όπως στον πάτο ενός κουτιού, δημιουργεί τάπητες, τοιχογραφίες, γλυπτά και κεραμικά, πλήθος χαρακτικών και γενικά γραφικών έργων.

"Αν χάσεις την επαφή με τον κόσμο χάνεσαι και εσύ ο ίδιος"

Πίστευε ότι η τέχνη πρέπει να είναι προσιτή στο κοινό. Δεν του άρεσε να πωλούνται ακριβά τα έργα του, αν και ήταν από τους πιο εμπορικούς καλλιτέχνες. Για τον ίδιο λόγο τύπωνε πολλά αντίτυπα από τα χαρακτικά του και υλοποιούσε έργα σε δημόσιους χώρους.

"Ό,τι προέρχεται από τη γη είναι καλό"

Του άρεσε η φύση, τα αστέρια, η γη. Μιλούσε στα βράχια και τα στοιχεία της φύσης. Στους τοίχους του εργαστηρίου του, σε διάφορα σημεία, είχε συγκεντρώσει τα πιο απίθανα μικροαντικείμενα, φωτογραφίες με μνήμες παλιών πολιτισμών, σπαράγματα της λαϊκής παράδοσης, ένα κλαδί, μία πέτρα, μια ραχοκοκαλιά ψαριού... καρτ ποστάλ, αποκόμματα εφημερίδων, βότσαλα, πεταλούδες, κοχύλια, siurells (πήλινες σφυρίχτρες από τη Μαγιόρκα), μικρά παιχνίδια, kachinas (κούκλες που θεωρούνταν ότι είχαν μαγικές ιδιότητες) από τους Ινδιάνους Hopi ή μάσκες από την Ωκεανία. Τα στοιχεία αυτά ενσωματώνονται στα έργα του, αποδεικνύοντας την αγάπη του για τη φύση, αλλά και τη λαϊκή τέχνη. Για τον ίδιο λόγο βάζει έντονα καθαρά χρώματα, κι όχι αναμίξεις, στα έργα του και χρησιμοποιεί πολύ τα μάτια που τα θεωρεί ένα μυθολογικό στοιχείο, κάτι ιερό. Τα πάντα έχουν ψυχή και ζωή, γι’ αυτό βάζει μάτια ακόμα και στα δέντρα...

“Για μένα μετρά η σιωπή, το κενό, το σοκ”

Τον συγκινεί η βουβή μουσική των πραγμάτων, τον συναρπάζει η ακινησία, οι μεγάλοι χώροι όπου δημιουργούνται κινήσεις αέναες.....


Ο "αέναος" Miro...!!!


Τρίτη 5 Φεβρουαρίου 2013

Τη Ζωή λατρεύουμε...!!!



Και τη ζωή λατρεύουμε, όπου μπορούμε 
Στους τάφους ανάμεσα δύο μαρτύρων χορεύουμε, 
Ανάμεσά τους αντί για μενεξέδες φοίνικες φυτεύουμε 
Ή υψώνουμε ένα μιναρέ.

Τη ζωή λατρεύουμε, όπου μπορούμε 
Και του μεταξοσκώληκα κλέβουμε την κλωστή 
Έναν ουρανό για μάς να ξεδιπλώσουμε 
Και την αναχώρηση να περιφράξουμε. 
Την πόρτα του κήπου ανοίγουμε 
Ως μέρα ομορφότερη το γιασεμί να ξεχυθεί στους δρόμους.

Τη ζωή λατρεύουμε, όπου μπορούμε 
Όταν κάποτε ηρεμούμε, σπέρνουμε γοργά φυτά που μεγαλώνουν 
Όταν κάποτε ηρεμούμε, θερίζουμε έναν νεκρό. 
Φυσούμε στον αυλό το χρώμα του μακρινού Απόμακρου.
 Ζωγραφίζουμε στου δρόμου τη σκόνη ένα γέλιο 
Και τ’ όνομά μας γράφουμε πέτρα την πέτρα - 
Κεραυνέ, φώτισε για μάς τη νύχτα, λίγο φώτισέ την. 
Τη ζωή λατρεύουμε, όπου μπορούμε.’’

Μαχμούντ Νταρουίς 

μετάφραση Στάθης Κομνηνός